Hλιοστάσια

Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο Ήλιος βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του  ουρανού όπως εμφανίζεται σε  εμάς οι οποίοι βρισκόμαστε επάνω στην επιφάνεια της Γης.
Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση»
επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει την φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.
Εξ ίσου ορθό ετυμολογικώς είναι και το συνώνυμο «ηλιοτρόπιο». Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο.


Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους.

Πανσέληνος Διδύμων

 

«Αυτοί λέγεται ότι είναι οι Διόσκουροι. Αφού ανατράφηκαν στην Λακωνική, απέκτησαν φήμη. Ως προς την φιλαδέλφεια υπερείχαν από όλους γιατί ούτε για την εξουσία, ούτε για κάτι άλλο μάλλωσαν. Επειδή ο Ζευς ήθελε να θυμούνται την ομόνοιά τους, τους ονόμασε Διδύμους και τους τοποθέτησε στα άστρα. Έχουν δε αστέρες, αυτός μεν που είναι ανεβασμένος στον Καρκίνο έναν λαμπρό αστέρα στην κεφαλή, σε κάθε ώμο από έναν λαμπρό, στο δεξί χέρι έναν, σε κάθε γόνατο έναν.


                                                       

 Ο επόμενος έχει  στην κεφαλή έναν λαμπρό. Στον αριστερό ώμο έναν λαμπρό σε κάθε μαστό από έναν. Στον αριστερό αγκώνα από έναν, στο άκρο του χεριού έναν. Στο αριστερό γόνατο έναν. Σε κάθε πόδι έναν κάτω από το αριστερό πόδι έναν, ο οποίος ονομάζεται Πρόπους. Σύνολο δεκαεφτά».

---

Το όνομα του Αστερισμού των Διδύμων δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποιον συγκεκριμένο αστρονόμο ή συγγραφέα, καθώς η έννοιά τους αναφέρεται στα δύο κυρίαρχα άστρα τους, στον Κάστορα (α Διδύμων) και στον Πολυδεύκη (β Διδύμων).

Πανσέληνος του Ταύρου

«Παρὰ ποσὶ δ’ Ἡνιόχου κεραὸν πεπτηότα Ταῦρον μαίεσθαι, τὰ δέ οἱ μάλ’ ἐοικότα σήματα κεῖται. Τοίη ἡ κεφαλὴ διακέκριται, οὐδέ τις ἄλλῳ σήματι τεκμήραιτο κάρη βοός, οἷά μιν αὐτοὶ ἀστέρες ἀμφοτέρωθεν ἑλισσόμενοι τυπόωσιν καὶ λίην κείνων ὄνομ’ εἴρεται, οὐδέ τοι αὕτως νήκουστοι Ὑάδες. Ταὶ μέν ῥ’ ἐπὶ παντὶ μετώπῳ Ταύρου βεβλέαται, λαιοῦ δὲ κεράατος ἄκρον καὶ πόδα δεξιτερὸν παρακειμένου  Ἡνιόχοιο εἷς ἀστήρ ἐπέχει, συνεληλάμενοι δὲ φέρονται. Ἀλλ’ αἰεὶ Ταῦρος προφερέστερος  Ἡνιόχοιο εἰς ἑτέρην καταβῆναι, ὁμηλυσίῃ περ ἀνελθών». (Άρατος 167 – 178).

Εαρινή Ισημερία

Τί είναι Ισημερία;

Ισημερία είναι το φαινόμενο κατά το οποίο η διάρκεια την ημέρας και της νύχτας είναι ίσες.

• Η Εαρινή Ισημερία γίνεται στις 21 ή στις 22 Μαρτίου.
• Η Φθινοπωρινή Ισημερία γίνεται στις 22 ή στις 23 Σεπτεμβρίου.

Οι ονομασίες εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία αφορούν την εύκρατη ζώνη του βόρειου ημισφαιρίου καθώς στις αντίστοιχες ημερομηνίες στο νότιο ημισφαίριο υπάρχουν οι αντίθετες εποχές, ενώ στις δύο πολικές και την τροπική ζώνη δεν υπάρχει αυτή η διαφοροποίησις εποχών.

Στην Αστρονομία ισημερία καλείται η αστρική ημέρα κατά την οποία το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα, διαγράφει δηλαδή ίσα τόξα (ημερήσιο και νυκτερινό), και κατά την διάρκεια της οποίας οι ακτίνες του ηλίου πέφτουν με γωνία 90 μοιρών (κάθετα) στον Ισημερινό, παρουσιάζοντας έτσι μηδενική Απόκλιση.