Πανσέληνος Καρκίνου

«Ούτος δοκεί εν τοις άστροις τεθήναι δι’ Ήραν, ότι μόνος, Ηρακλεί των άλλων συμμαχούντων, ότε την Ύδραν ανήρει, εκ της λίμνης εκπηδήσας έδακεν αυτού τον πόδαν, καθάπερ φησί Πανύασις εν Ηρακλεία. Θυμωθείς δ’ ο Ηρακλής δοκεί τω ποδί συνθλάσαι αυτόν. Όθεν μεγάλης τιμής τετύχηκε καταριθμούμενος εν τοις ιβ΄ζωδίοις. Καλούνται δε τινες αυτών αστέρες Όνοι, ους Διόνυσος ανήγαγεν εις τα άστρα. Έστι δε αυτοίς και Φάτνη παράσημον. Η δε τούτων ιστορία αύτη. Ότε επί Γίγαντας εστρατεύοντο οι Θεοί, λέγεται Διόνυσον και Ήφαιστον και Σατύρους επί όνων πορεύεσθαι. Ούπω δε ορωμένων αυτοίς των Γιγάντων, πλησίον όντες ωγκήθησαν οι όνοι. Οι δε Γίγαντες ακούσαντες της φωνής έφυγον. Διό ετιμήθησαν εν τω Καρκίνω είναι επί δυσμάς. Έχει δε ο Καρκίνος επί του οστράκου αστέρας λαμπρούς β΄. Ούτοι εισίν οι Όνοι. Το δε νεφέλιον εστίν η εν αυτώ ορωμένη Φάτνη, παρ’ η δοκούσιν εστάναι. Έχει δε επί τοις δεξιοίς ποσίν, εφ’ εκατέρω ένα λαμπρόν, επί δε τοις αριστεροίς τους πρώτους β΄ λαμπρούς, και επί του δευτέρου και επί του τρίτου ομοίως επ’ άκρας αυτού τετάρτου. Επί του στόματος και επί της χηλής της δεξιάς γ΄ ομοίως μεγάλους επί της αριστεράς χηλής β΄ οι πάντες ιζ΄». 

«Αυτός (ο Καρκίνος) φαίνεται ότι τοποθετήθηκε μεταξύ των άστρων εξ αιτίας της Ήρας, διότι μόνον αυτός, ενώ οι άλλοι συμμαχούσαν με τον Ηρακλή, όταν σκότωνε την Ύδρα, αφού ξεπήδησε από την λίμνη, δάγκωσε το πόδι του, όπως λέει ο Πανύασις (1) στην «Ηράκλειά» του. Θύμωσε τότε ο Ηρακλής και τον συνέθλιψε με το πόδι του. Γι’ αυτό έτυχε της μεγάλης τιμής να συμπεριληφθεί μεταξύ των 12 ζωδίων. 

Ονομάζονται δε μερικοί από τους αστέρες αυτούς Όνοι (2), τους οποίους ο Διόνυσος ανέβασε στα άστρα.

Όνοι και Φάτνη

Είναι σε αυτούς σημείο διακρίσεως η Φάτνη (2). Η ιστορία τους είναι η επόμενη:

Όταν οι Θεοί εξεστράτευσαν εναντίον των Γιγάντων λέγεται ότι ο Διόνυσος, ο Ήφαιστος και οι Σάτυροι πορεύονταν πάνω σε όνους. Και παρ' όλο που οι Γίγαντες ήταν κοντά τους δεν τους αντιλήφθηκαν οι Θεοί. Γκάριζαν όμως οι όνοι. Οι Γίγαντες μόλις άκουσαν την φωνή έφυγαν. Γι’ αυτό και οι Όνοι τιμήθηκαν και είναι δυτικά του Καρκίνου.

Hλιοστάσια

Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο Ήλιος βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του  ουρανού όπως εμφανίζεται σε  εμάς οι οποίοι βρισκόμαστε επάνω στην επιφάνεια της Γης.
Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση»
επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει την φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.
Εξ ίσου ορθό ετυμολογικώς είναι και το συνώνυμο «ηλιοτρόπιο». Με την ευρύτερη σημασία, ο όρος «ηλιοστάσιο» σημαίνει και την ημέρα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, δύο φορές τον χρόνο, τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο.


Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους.

Πανσέληνος Διδύμων

 

«Αυτοί λέγεται ότι είναι οι Διόσκουροι. Αφού ανατράφηκαν στην Λακωνική, απέκτησαν φήμη. Ως προς την φιλαδέλφεια υπερείχαν από όλους γιατί ούτε για την εξουσία, ούτε για κάτι άλλο μάλλωσαν. Επειδή ο Ζευς ήθελε να θυμούνται την ομόνοιά τους, τους ονόμασε Διδύμους και τους τοποθέτησε στα άστρα. Έχουν δε αστέρες, αυτός μεν που είναι ανεβασμένος στον Καρκίνο έναν λαμπρό αστέρα στην κεφαλή, σε κάθε ώμο από έναν λαμπρό, στο δεξί χέρι έναν, σε κάθε γόνατο έναν.


                                                       

 Ο επόμενος έχει  στην κεφαλή έναν λαμπρό. Στον αριστερό ώμο έναν λαμπρό σε κάθε μαστό από έναν. Στον αριστερό αγκώνα από έναν, στο άκρο του χεριού έναν. Στο αριστερό γόνατο έναν. Σε κάθε πόδι έναν κάτω από το αριστερό πόδι έναν, ο οποίος ονομάζεται Πρόπους. Σύνολο δεκαεφτά».

---

Το όνομα του Αστερισμού των Διδύμων δεν μπορεί να αποδοθεί σε κάποιον συγκεκριμένο αστρονόμο ή συγγραφέα, καθώς η έννοιά τους αναφέρεται στα δύο κυρίαρχα άστρα τους, στον Κάστορα (α Διδύμων) και στον Πολυδεύκη (β Διδύμων).

Πανσέληνος του Ταύρου

«Παρὰ ποσὶ δ’ Ἡνιόχου κεραὸν πεπτηότα Ταῦρον μαίεσθαι, τὰ δέ οἱ μάλ’ ἐοικότα σήματα κεῖται. Τοίη ἡ κεφαλὴ διακέκριται, οὐδέ τις ἄλλῳ σήματι τεκμήραιτο κάρη βοός, οἷά μιν αὐτοὶ ἀστέρες ἀμφοτέρωθεν ἑλισσόμενοι τυπόωσιν καὶ λίην κείνων ὄνομ’ εἴρεται, οὐδέ τοι αὕτως νήκουστοι Ὑάδες. Ταὶ μέν ῥ’ ἐπὶ παντὶ μετώπῳ Ταύρου βεβλέαται, λαιοῦ δὲ κεράατος ἄκρον καὶ πόδα δεξιτερὸν παρακειμένου  Ἡνιόχοιο εἷς ἀστήρ ἐπέχει, συνεληλάμενοι δὲ φέρονται. Ἀλλ’ αἰεὶ Ταῦρος προφερέστερος  Ἡνιόχοιο εἰς ἑτέρην καταβῆναι, ὁμηλυσίῃ περ ἀνελθών». (Άρατος 167 – 178).